آنهدونیا ناتوانی در احساس لذت است. این یک علامت رایج افسردگی و همچنین سایر اختلالات سلامت روان است.
بیشتر مردم درک می کنند که لذت چیست. آنها انتظار دارند چیزهای خاصی در زندگی آنها را خوشحال کند. شاید از دوچرخه سواری، گوش دادن به صداهای اقیانوس یا گرفتن دست کسی لذت می برید. اما برخی افراد توانایی احساس شادی را از دست می دهند. چیزهایی که زمانی آنها را قانع می کرد دیگر سرگرم کننده یا لذت بخش نیستند. این آنهدونیا است.
دو نوع اصلی آنهدونیا وجود دارد:
آنهدونی اجتماعی شما نمی خواهید وقت خود را با افراد دیگر بگذرانید.
آنهدونی فیزیکی شما از احساسات فیزیکی لذت نمی برید. یک در آغوش گرفتن باعث می شود که شما احساس پوچی کنید. غذاهای مورد علاقه شما طعم ملایمی دارند. حتی رابطه جنسی می تواند جذابیت خود را از دست بدهد.
آنهدونیا روابط، از جمله روابط با دوستان و اعضای خانواده را به چالش تبدیل می کند. با از بین رفتن پاداش لذت، انگیزه گذراندن وقت با دیگران دشوار است. ممکن است دعوت‌ها را رد کنید و از رویدادهایی مانند کنسرت‌ها، مهمانی‌ها و حتی گردهمایی‌های انفرادی صرف نظر کنید، زیرا دیگر فکر نمی‌کنید که شرکت در آن فایده‌ای دارد.
یا ممکن است اضطراب اجتماعی داشته باشید. احساس می کنید که مناسب نیستید، به خصوص وقتی با افراد جدید ملاقات می کنید.
روابط همچنین با بازخورد مثبت رشد می کنند و بدون آن می توانند پژمرده شوند: تصور کنید که نمی توانید به کسی بگویید دوستش دارید یا اینکه روز خوبی را با او سپری کرده اید. اما اگر آنهدونیا دارید، نمی توانید، زیرا آن احساسات را ندارید. در همین حال، از دست دادن میل جنسی می تواند بر یک رابطه عاشقانه تأثیر بگذارد.
همچنین شایان ذکر است که برخی از دانشمندان معتقدند آنهدونیا همیشه یک مسئله سیاه و سفید نیست. ممکن است اصلاً احساس شادی نداشته باشید، یا ممکن است متوجه شوید که احساسات مثبت شما کم رنگ شده اند. به عبارت دیگر، ممکن است همچنان عاشق خوردن بستنی شکلاتی یا گوش دادن به موسیقی جاز باشید. به دلایلی که نمی توانید توضیح دهید، آن چیزها را تقریباً به اندازه گذشته دوست ندارید.
چه چیزی باعث آن می شود؟
آنهدونیا ارتباط تنگاتنگی با افسردگی دارد، اما برای ابتلا به آن نیازی نیست افسرده یا غمگین باشید. این بیماری همچنین بر افراد مبتلا به سایر بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی تأثیر می گذارد. و می‌تواند در افرادی که به ظاهر نگرانی‌های سلامتی غیرمرتبط مانند بیماری پارکینسون، دیابت، بیماری عروق کرونر و مشکلات سوء مصرف مواد دارند، ظاهر شود.
دانشمندان فکر می کنند که آنهدونیا ممکن است با تغییرات در فعالیت مغز مرتبط باشد. ممکن است با نحوه تولید یا واکنش مغزتان به دوپامین، یک ماده شیمیایی خلق و خوی “احساس خوب” مشکل داشته باشید. برخی تحقیقات اولیه (روی موش‌ها) نشان می‌دهد که نورون‌های دوپامین در ناحیه‌ای از مغز به نام قشر جلوی مغز ممکن است در افراد مبتلا به آنهدونیا بیش فعال باشند. این به نوعی با مسیرهایی که نحوه جستجوی پاداش و تجربه آنها را کنترل می کنند، تداخل می کند.
چگونه درمان می شود؟
درمان آنهدونیا ممکن است دشوار باشد. هیچ راه روشنی برای انجام آن وجود ندارد. گام اول به طور کلی یافتن هر علت ناشناخته، تمرکز بر درمان آن مشکل و امیدواری به بهبود انهدونیا در نتیجه است.
این اغلب درست است، به خصوص در مورد افسردگی. افرادی که داروهای ضد افسردگی مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRI مصرف می‌کنند ممکن است متوجه شوند که آنهدونیا همراه با بقیه علائم افسردگی بهبود می‌یابد، اما همیشه اینطور نیست. گاهی اوقات این داروها احساسات را ضعیف می کنند و این مشکل را بدتر می کنند.
دانشمندان در حال کار بر روی درمان های جدیدی برای افراد مبتلا به آنهدونیا هستند که با درمان هایی مانند SSRI و گفتار درمانی بهبود نمی یابند. یکی از داروهایی که امیدوار کننده است، کتامین است، دارویی که بیشتر به دلیل داشتن یک داروی مهمانی شناخته شده است و اثر ضد افسردگی نیز دارد. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما حداقل یک مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به افسردگی دوقطبی که به آنهدونیا مبتلا بودند، ظرف ۴۰ دقیقه پس از تزریق کتامین از این علامت تسکین یافتند.