حرف زدن در خواب، یک اختلال خواب به حساب می آید و بصورت ناهشیار انجام می شود.حرف زدن در خواب یا سامنی لوکی Somniloquy یکی از نمونه‌های خواب‌پریشی است که شامل راه رفتن در خواب و هراس شبانه هم می‌شود. حرف زدن در خواب می‌تواند در اثر تحریک بیش از حد سیستم عصبی باشد. یک عامل تاثیرگذار استفاده بیش از حد تکنولوژی و کافئین قبل از خواب است. اما صحبت در خواب معمولا در افرادی بروز می‌کند که زندگی را برای خود سخت می‌کنند. کمال‌گرایی این افراد باعث می‌شود حرفی که واقعا می‌خواهند بگویند را به زبان نیاورند. در نتیجه در خواب افکارشان را به زبان می‌آورند.
پروفسور جیم هورن معتقد است که نباید زیاد روی آنچه در خواب می‌گوییم حساس شویم. حرف زدن در خواب معمولا هنگام خواب بسیار سبک اتفاق می‌افتد. انسان بعد از مرحله خواب سبک وارد خواب عمیق می‌شود و بعد از ۷۰ تا ۹۰ دقیقه وارد مرحله رویا دیدن می‌شویم که هر ۹۰ دقیقه تکرار می‌شود. حرف زدن در خواب ارتباطی با رویا ندارد بلکه مربوط به خواب سبک است. در این حالت ذهن مسیر پیچیده‌ای را طی می‌کند و افکار را دوباره مرور می‌کند. این فرایند در واقع پرسه زدن یک ذهن گیج در افکار است.
حرف زدن در خواب در کودکان و بسیاری از کسانی که با این مشکل بزرگ می‌شوند رایج‌تر است. صحبت در خواب می‌تواند ریشه‌ی ژنتیکی داشته باشد. مخصوصا اضطراب و استرس می‌تواند به این موضوع دامن بزند. افرادی که در خواب صحبت می‌کنند عموما به نوعی نگران و مضطرب هستند. پروفسور هورن معتقد است که بهتر است نگرانی زیادی در مورد حرف زدن در خواب نداشته باشیم. همینطور حرف‌هایی که افراد دیگر در خواب می‌گویند را جدی نگیریم.
هنگامی‌که ما می‌خوابیم، مکانیسمی در مغز وجود دارد که فعالیت‌های عصبی مرتبط با خوابیدن را فعال کرده و از انجام فعالیت‌های گفتاری یا حرکتی بدن پیشگیری می‌کند.
در این میان گاهی ممکن است این سیستم درست عمل‌نکرده و در بین دو بخش مجزای عملکرد مغزی فرد اختلال ایجاد شود. در حقیقت با بروز این اختلال، فرد از این سیستم دفاعی و تنظیم‌کننده اعصاب در هنگام خواب عبور کرده و این افراد در خواب حرف زده و یا حتی راه می‌روند.
ناله کردن، ادای کلمات نامفهوم و حتی سخن گفتن در خواب امری بی‌خطر است و امکان دارد برای هر فردی ایجاد شود اما استرس، نگرانی و هرگونه مشکلات روان‌شناختی می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد و هر چه این مشکلات روان‌شناختی و نگرانی بیشتر باشد، ممکن است تعداد ایجاد این اختلالات در خواب نیز افزایش پیدا کند.
درواقع درست عمل نکردن این مکانیسم مغزی موجب ناله در خواب و زیر لب سخن گفتن یا حتی سخن گفتن طولانی ایجاد شود. ایجاد حرکات زیاد در خواب و یا راه رفتن نیز از همین مسئله نشاءت می‌گیرد.
در خواب سخن گفتن یک اختلال در سیستم عصبی مغز است که در طول خواب ایجاد می‌شود و با رفتارهای غیرطبیعی و غیرمعمول همراه است. این عمل می‌تواند ادای کلمات نامفهوم، صبحت کردن یا حتی حرف زدن با صدای بلند یا فریاد زدن باشد.
طبق تحقیقات انجام‌شده در فرانسه، حرف‌هایی که در خواب می‌زنید می‌تواند خیلی منفی تر از زمانی باشد که بیدار هستید.در طول این تحقیقات ۹۰۰ خواب متفاوت از ۲۳۰ فرد بزرگ‌سال مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه به دست آمده نشان می‌داد که حرف زدن در خواب یک اتفاق نادر است و بیشتر افرادی که مورد آزمایش قرار گرفتند از اختلالات خواب یا پارازومنیا، نوعی از رفتار نامطلوب هنگام خواب، رنج می برند.
فاکتور های مد نظر در آزمایشات، لغات، سکوت، لحن، ادب و زبان توهین‌آمیز بوده است. نتایج به دست آمده با بزرگ‌ترین بانک اطلاعاتی زبان فرانسوی مقایسه شده تا مشخص شود که این صحبت‌ها در خواب چگونه از نظر فرم و محتوا با داده‌های اصلی آزمایش ارتباط پیدا می‌کنند. محققان به این نتیجه رسیدند که ۵۹ درصد از آزمایشات انجام‌شده منجر به صحبت‌های غیرقابل‌درک یا غیرکلامی می‌شود که می‌توان به زمزمه کردن، خندیدن یا حرف‌های نامفهوم اشاره کرد. از این تحقیقات نتایج جالبی به دست آمده. از جمله این که صحبت‌های گفته‌شده در خواب آن دسته از افرادی که کلماتی مفهوم و قابل‌درک به‌کاربرده بودند، بیشتر تهاجمی و توهین‌آمیز بوده است. ۲۴ درصد از صحبت‌ها حاوی محتوای منفی، ۲۲ درصد دارای زبان زشت و زننده و تقریباً نزدیک به ۱۰ درصد از کلمه “نه” در خواب استفاده می‌کردند.
اگر چه اکثر صحبت ها در خواب، شامل حرف‌های تند و زننده می‌شد اما نوع گفتار بیشتر شبیه به حالت بیداری بود. انسان ها در زمان صحبت کردن در خواب، از دستور زبان معمولی روزانه و الگوهای گفتاری عادی استفاده می‌کنند.
دکتر کارل بازیل، مدیریت بخش خواب و صرع دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک به این نکته اشاره کرد که گفتار در زمان خواب بسیار پیچیده‌تر از انتظار بوده است و مغز در هنگام خواب عملکردی به مراتب قوی تر از بیداری دارد.
یکی دیگر از یافته‌های این تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از دستور زبان رایج در هنگام خواب، دلیل فعال بودن سیستم عصبی بدن است. از سوی دیگر وجود تعداد زیادی از حرف های نامفهوم نشان داد که مغز، بدن را از حرکت در خواب باز می دارد. مطالعه در مورد صحبت کردن در خواب مشخص کرد که مغز دارای عملیات بسیار پیچیده، حتی در زمان خواب است و این نشانه ها دانشمندان را قادر می‌سازد که از هدف و روند رویاها درک بیشتری داشته باشند.
حقیقت این است که دانشمندان دقیقا نمی دانند صحبت کردن در خواب چطور اتفاق می افتد. چیزی که می دانند این است که از نظر تکنیکنی نباید این اتفاق رخ بدهد. جایی در میان این ماشین فوق العاده پیچیده بدن انسان، یک عملکرد اشتباه وجود دارد.
اساسا، مغز فراموش می کند که عضلات ارادی بدن را برای شب از کار بیندازد. زمانی که رویا می بینیم نورون های مغز روشن می شوند و به همان اندازه زمان بیداری به بدن، دستور می فرستند. تفاوت در این است که عضلات ارادی ما حین خواب با شروع دوره حرکت تند چشم در خواب (REM Sleep که یکی از مراحل خواب در پستانداران است که در آن بدن در حالت خواب عمیق به سر می‌برد ولی واکنش مغز در حالت بیداری است)، از کار می افتند و تقریبا فلج می شوند ( یک اثر محافظتی مهم که ما را از انجام حرکاتی که در خواب می بینیم، باز می دارد).
ولی زمانی که عضلات ارادی ما از کار نیافتاده باشند، تنها بخش هایی از بدن فلج شده اند. در نتیجه در خواب غلت می زنیم، راه می رویم یا صحبت می کنیم .
به نظر نمی رسد افرادی که زیاد در خواب صحبت می کنند، زودتر از بقیه دچار جنون شوند. در حقیقت، بیشترین رکورد صحبت کردن در خواب که تا به حال ثبت شده مربوط به آهنگ سرای معروف، دایان مک گرگور (Dion McGregor) می باشد. مک گرگور حتی در خواب هم نبوغش را نمایان می کرد و از ۵۰۰ نوار ضبط شده ای که هم اتاقی اش شب ها از صحبت کردن او جمع کرده بود، آلبومی به نام دنیای رویای دایان مک گرگور (The Dream World of Dion McGregor) روانه بازار کرد.